სალვატორე სკილაჩი
დაიბადა 1964 წლის 1 დეკემბერს იტალიის ქალაქ პალერმოში.
საკლუბო კარიერა: ”მესინა” (1982-1989), “იუვენტუსი” (1989-1992), “ინტერი”(1992-1994), “ჯუბილო ივატა” (1994-1997).
იტალიის ნაკრებში ჩაატარა 16 მატჩი, გაიტანა 7 გოლი.
მიღწევები: 1990 წლის მსოფლიოს ჩემპიონატის საუკეთესო ბომბარდირი (6 გოლი) და საუკეთესო ფეხბურთელი.
1990 წელს, “ოქროს ბურთის” ნომინაციაში მე-2 ადგილზე გავიდა.

მსოფლიო ფეხბურთის ისტორიაში, ალბათ, ერთ-ერთი ყველაზე უცნაური მოთამაშე. “ტოტო” (მოფერებით ეძახდნენ) სკილაჩისავით აღმავლობა და დაცემა არცერთ ფეხბურთელს არ განუცდია – ეს იყო “კომეტა”, რომელმცა ერთი მშვენიერი ზაფხულის ერთ თვეში გაიელვა, მთელი პლანეტა აალაპარაკა და უცებ ჩაქრა.
როდესაც იტალიის ნაკრების მთავარი მწვრთნელმა აძელიო ვიჩინიმ მუნდიალ-1990-ისთვის განაცხადი გამოაქვეყნა, ძნელად თუ ვინმე წარმოიდგენდა, რომ სკილაჩის, ძირითად 11 კაცში მოხვედრის პრეტენზია ექნებოდა. ვიჩინის 6 თავდამსხმელი ჰყავდა სამუნდიალოდ და მათ შორის ტოტო, ბოლო ვარიანტად (!), “სკამის” ფეხბურთელად განიხილებოდა. აბა, სად ჯანლუკა ვიალი, ანდრეა კარნევალე, რობერტო ბაჯო, ალდო სერენა, ან  რობერტო მანჩინი და სად გუშინ “გამოვარდნილი” ვიღაც სკილაჩი, რომელიც შარშან სერია B-ში თამაშობდა? ასე ფიქრობდნენ მიმომხილველები და თავიდან ასე ფიქრობდა ვიჩინიც, მაგრამ... ამაზე ქვემოთ.
ტოტო სიცილიაში დაიბადა, გაიზარდა და “პალერმოს” ახალგაზრდულ გუნდში მიიყვანეს, იქ ერთი წელი გაატარა და სერია B-ს “მესინაში” გადაიყვანეს, სადაც მხოლოდ 20 წლის ასაკში გამოჩნდა ძირითად შემადგენლობაში და ვერავის ვერ ათქმევინა, ეს რა ნიჭიერი ფეხბურთელი იზრდებაო. არც იყო და ტყუილად ვინ შეაქებდა? 7 სეზონი გაატარა მოკრძალებულ კლუბში და მხოლოდ 1989 წლის ზაფხულში გადაიყვანეს “იუვენტუსში”. წარმოიდგინეთ, 24 წლის ფეხბურთელმა პირველად შეაბიჯა სერია A-ში! ცუდი სეზონი არ ჰქონია “ბებერ ქალბატონში”, 15 გოლი გაიტანა და მაინც, “სკუადრა აძურაში” ვის ესკილაჩებოდა, როცა ტოპ-ფორვარდების ცვენა იყო.
ვიჩინიმ მხოლოდ წინასამუნდიალო შეკრებაზე, გაფართოვებულ შემადგენლობაში შეიყვანა სიცილიელი და ტოტომ კბილებით შეინარჩუნა თავისი შანსი – მცირე, მაგრამ მაინც შანსი. ის შეკრებებზე ორმხრივ მატჩებში ბევრ გოლს იტანდა, ანთებული თვალებით თამაშობდა და ვიჩინის ეს არ გამოჰპარვია: გარჯა დაუფასა.
და აი, “სკუადრას” პირველი თამაში  მუნდიალ-90-ზე. გაშმაგებული უტევს იტალია ავსტრიას, მაგრამ გოლს ვერა და ვერ უტანს. 75-ე წუთია და ვიჩინის, კარნევალეს ნაცვლად შეჰყავს არა ვინმე სხვა ფორვარდი, არამედ, თავდამსხმელებში ნაბოლარა სკილაჩი, რომელსაც სამ წუთში თავით გააქვს გადამწყვეტი გოლი და 1:0. გადარეულია მთელი იტალია, ეს, ტოტოს პირველი გოლია ნაკრებში და თანაც რა ფასის, მაგრამ როგორ გინდა, ამდენ “ბობოლებში” სკილაჩი დააყენო ძირითადში? ვიჩინიმ გაბედა და იქიდან მოყოლებული, ნაკრების დარჩენილ ექვსივე მატჩში თავიდანვე ენდო.
და გაუმართლაო? მერე, როგორ. ერთადერთი, აშშ-სთან ჯგუფში ვერ შეაგდო, დანარჩენი კი – ჯგუფშივე ჩეხოსლოვაკიას, მერვედფინალში ურუგვაის, მეოთხედფინალში ირლანდიას, ნახევარფინალში არგენტინას და მესამე ადგილისთვის მატჩში ინგლისს თითო გოლი გაუტანა, რითაც მსოფლიოს ჩემპიონატის ბომბარდირობას (6 გოლი) გამოჰკრა ხელი. სხვათა შორის, ტოტო მუნდიალის დაწყებამდე დაჰპირდა ცოლს, თამაშს ისე არ ჩავატარებ, გოლი რომ არ შევაგდოო.  
რამხელა ტრაგედია იყო მთელი იტალიისთვის, რომ საკუთარ კედლებში ვერ მოიგო მუნდიალი, მაგრამ სკილაჩი ამაში ყველაზე ნაკლებადაა დამნაშავე. ის მაინც გახდა ქვეყნის გმირი და პლუს, მუნდიალის საუკეთესო ფეხბურთელედაც აღიარეს, რაც ბევრმა ზედმეტად ჩათვალა – თუ გაჰქონდა, ბევრსაც აფუჭებდაო.
ასეა თუ ისე, ტოტოს აღარავინ ეძახდა მეორეხარისხოვან ფორვარდს. იმავ ზაფხულს “იუვენტუსში” ბაჯო მიუწყვილეს და ყველა ფიქრობდა, “ბებერი ქალბატონის” სუპერ-წყვილს ვერავინ გაუძლებსო. აბა, წყვილი? კომეტა 1990 წლის ზაფხულშივე ჩაქრა, მხოლოდ კანტი-კუნტადღა გაჰქონდა გოლები და რომ იტყვიან, ინერციით თამაშობდა – მხოლოდ იმიტომ არ სვამდნენ სკამზე, რომ მუნდიალ-90 ახსოვდათ.
საქმე იქამდე მივიდა, რომ ორ წელიწადში, “იუვემ” “ინტერში” ჩალის ფასად გაუშვა სიცილიელი და არც “ნერაძურის” რომ გამოადგა, მადლობა მოუხადეს ძველი დამსახურებისთვის და 29 წლის ფორვარდს გზა დაულოცეს იაპონიისკენ. ასე უგემურად ჩამთავრდა “კომეტას” კარიერა.
ის არც ნატიფი ტექნიკით გამოირჩეოდა და არც დაფარული პასებით. ტიპიური გოლზე დაგეშილი, სწრაფი და მოუხელთებელი ფორვარდი იყო. და როგორი ჟინით თამაშობდა, ამას მისი თვალებიც გადმოგცემდათ – გეგონება, ნაპერწკლებს ყრისო.    
მსოფლიოს ჩემპიონატი რომ არ ჩავთვალოთ, ტოტომ მხოლოდ ერთი გოლი შეაგდო “სკუადრაში”. საოცარია, არა? მაგრამ მუნდიალი დაუვიწყარია და სკილაჩის, 1995 წელს, იტალიის რესპუბლიკის კავალერის ორდენი გადასცეს.
“კომეტა” ორჯერ დაქორწინდა და ორივე მეუღლეს დაშორდა. ბოლო წლებში, ის მხოლოდ ერთხელ გამოჩნდა იტალიური გაზეთების პირველ გვერდებზე – მაფიის წინაამღდეგ სასამართლო ტარდებოდა და მოწმედ იყო. ტოტომ სასამართლო დარბაზში იხმაურა, იყვირა და კინაღამ “ჩააგდო” პროცესი.
ამჟამად, “კომეტა” მშობლიურ პალერმოში ცხოვრობს და ბავშვების გუნდს წვრთნის.  
 

ილია ნანობაშვილი